මතට තිත වැනි වැඩසටහන් ඉතා යහපත් වුවද එහි ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳ අපට සෑහීමකට පත්විය නොහැකිය. ඇතැම් ඇමතිවරු පහුගිය කාලයේ චයිනීස් යන නාමය යටතේ නව පන්නයේ තැබෑරුම් විවෘත කළ අතර මතට තිත, තිතට මත විය. සෑම අයවැයකින් ම මත්ද්‍රව්‍යවලට පනවන බදු මුදල් ඉහළ දැම්ම ද භාවිතයේ විශාල අඩුවක් දක්නට නොලැබේ. කෙසේ වුවද ගමේ කසිප්පු මුදලාලිට නම් මේ ආණ්ඩුව එතරම් යහපත්වී නැත. මේ නිසා අහළ පහළ තැබෑරුම්වල ආදායම් ඉහළ ගොස් තිබේ. මෙය කසිප්පුකාරයින්ගේ මානව අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කැයි ඇතැම් බ්ලොග්කරුවන් ලියන්නට බැරිකමෙක් ද නැත.
ආණ්ඩුව යැපෙන්නේ මත්ද්‍රව්‍ය මත පනවන බදුවලින් යැයි කීව ද එසේ බදු ලෙස ලැබෙන්නේ ද.ජා.නි. 12%කි. මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය නිසා රෝගී වන අයට ප්‍රතිකාර කිරීමට ද.ජා.නි.22%ක් වැය වන නිසා එහි සත්‍යයක් නැති බව පැහැදිළි වෙයි. මේ නිසා අයවැයෙන් මත්ද්‍රව්‍යවල බදු ඉහළ දමන අතර මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය අධෛර්යමත් කිරීමට තවත් පුළුල් ක්‍රියා මාර්ගවලට යා යුතුය. ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිපත්තිවලට පටහැනිව යන ඇමතිහොරු ගැන තීන්දුවක් ගත යුතුය. මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයේ ඇති ආදීනව ජනතාව අතරට ගෙන යාමට මීට වඩා පුළුල් ක්‍රමවේද අනුගමනය කළ යුතුය. ඉස්සර මෙන් දැන් බස්වල සිගරට් උරන්නන් නැත. සිගරට් තව දුරටත් සමාජ තත්ත්වය නිරූපණය කරන දෙයක් ද නොවේ.
දුම්වැටියේ එක් කෙළවරක ගිනි දැල්වී ඇතැයි ද අනෙක් කෙළවර මෝඩයෙක් එල්ලී ඇතැයි ද කීවේ මහත්මා ගාන්ධිතුමාය. මේ මෝඩයෝ අතර ආචාර්ය මහාචාර්යවරු, ගුරුවරු, චීවරධාරීහු ඇතුලු උගත් නූගත් සමස්ත සමාජයේ සියලු පැතිකඩ නියෝජනය කරන උතුමෝ ම වැජඹෙති. ප්‍රසිද්ධ ස්ථානවල දුම්පානය තහනම් කර එසේ කරන අය නීතියේ රැහැනට හසු කර ගැනීමට බලය පවරා ඇති පොලිස් රාලහාමිලා තැන් තැන්වල හොරා දුම් උරමින්, දුම් උරන්නන් නීතියේ රැහැනට හසු කර ගැනීමට බලා සිටිනු අප දැක තිබේ. මේ සියලු දෙනාට මරුවාගෙන් ගැලවීමක් නැත. මරුවා මේ සියලු දෙනා අකාලයේ සිය වසඟයට ගනී. කෙසේ වුව ද දුම් නොඋරන අය අක්‍රිය දුම්පානයට ගොදුරු වීම භයානකය. ඊට එරෙහිව ඔබ සැම විටම ක්‍රියාත්මක විය යුතුය.
